मंसिर कृष्ण चतुर्दशी
बालचतुर्दशीको महत्त्व र परम्परा
बालचतुर्दशी, मङ्सिर कृष्ण चतुर्दशी, दिवंगत आत्माहरूको मोक्षका लागि अत्यन्त महत्वपूर्ण दिन मानिन्छ। यस दिन पितृहरूको उद्धार र शान्तिका लागि श्रद्धा र तर्पण गर्ने परम्परा छ। यो पवित्र कर्मले पुण्य प्राप्त गराउँदै मुक्ति र सद्गति प्रदान गर्ने विश्वास छ।
बालचतुर्दशीको परम्परा र कर्मकाण्ड
शतबीज छर्ने परम्परा:
चतुर्दशीको अघिल्लो रात अर्थात् त्रयोदशीका दिन जाग्राम बस्ने, दीप प्रज्वलन गर्ने, र भजन गाउने चलन छ। चतुर्दशीका दिन भने सात प्रकारका अन्न (शतबीज) धार्मिक स्थल वा जंगलमा छर्ने परम्परा छ।
यो परम्परामा विश्वास गरिन्छ कि शतबीज छर्दा दिवंगत पितृहरूको अर्को संसारमा बीउ अंकुरित भएर तिनीहरूको भोक मेटिन्छ र शान्ति प्राप्त हुन्छ।
तीर्थस्थलमा विशेष मेला:
बालचतुर्दशीका अवसरमा पशुपतिनाथ क्षेत्रका किरातेश्वर, गौरीघाट, गुह्येश्वरी, आर्यघाट, श्लेष्मन्तक वन, बराहक्षेत्र, चतराधाम, सेवेनी धाम, देवघाट, र अन्य शिवालयहरूमा विशेष मेला लाग्दछ। यस दिन श्रद्धालुहरूले पितृहरूको उद्धारको कामना गर्दै पूजा र अनुष्ठान गर्छन्।
गणेश मूर्तिसँग सम्बन्धित परम्परा:
पशुपति क्षेत्रको विश्वरूप मन्दिर नजिक रहेको गणेशको मूर्तिलाई बहिरो कानको प्रतीक मानिन्छ। भक्तजनहरू चिच्याएर आफ्नो प्रार्थना सुनाउने प्रयास गर्छन्, जसले मूर्तिसँग विशेष सांस्कृतिक र धार्मिक महत्त्व जोड्छ।
बालचतुर्दशीको सन्देश
बालचतुर्दशीले मृतात्माहरूप्रतिको श्रद्धा, भक्तिभाव, र उनीहरूका लागि चिर शान्तिको कामनालाई प्रकट गर्दछ। यो दिनले परिवार, समाज, र धर्मप्रतिको हाम्रो दायित्वलाई पुनः स्मरण गराउँछ।
यस पावन अवसरमा सबैलाई हार्दिक शुभकामना। दिवंगत आत्माहरूले चिर शान्ति पाउन्।
