गाजामा युद्धविराम सम्झौता लागू भएसँगै लडाई रोकिएको छ

गाजामा युद्धविराम सम्झौता लागू भएसँगै लडाई रोकिएको छ, यद्यपि लागू हुनमा केहि ढिलाइ भएको थियो। हमासले यो ढिलाइको कारण “प्राविधिक समस्या” भएको बताए पनि यसबारे विस्तृत विवरण दिएको छैन।  

गाजा पट्टीमा आइतबार युद्धविरामको सम्झौता लागू भएसँगै १५ महिनादेखि जारी युद्ध रोकिएको छ। इजरायल र प्यालेस्टिनी विद्रोही समूह हमासबीच भएको सम्झौतामा केही ढिलाइ भए पनि अन्ततः बिहान ९:१५ (GMT) मा युद्धविराम लागु भएको हो।  

गाजाका बासिन्दा र एक स्वास्थ्यकर्मीले करिब आधा घण्टा अघिदेखि कुनै नयाँ आक्रमण वा सैन्य आक्रमण नदेखिएको बताएका छन्। तर, युद्धविरामको निर्धारित समय (GMT ६:३०) पार भएपछि इजरायलले गाजाको उत्तरी भागमा हवाई र तोप हमला जारी राखेको गाजाका चिकित्सकहरूले जनाएका छन्। यस आक्रमणमा कम्तीमा १३ प्यालेस्टिनीको मृत्यु भएको र धेरै घाइते भएको छ।  

इजरायलका विदेश मन्त्री गिडियोन सारले हमासले पहिलो तीन महिला बन्दीहरूको नाम समयमा नदिएको कारण युद्धविराममा ढिलाइ भएको आरोप लगाएका छन्। हमासले “प्राविधिक” कारणले ढिलाइ भएको भन्दै विस्तृत विवरण दिएको छैन।  

हमासले युद्धविरामको २ घण्टा पछि नामको सूची पठाएको जनाएको छ, जसलाई इजरायली अधिकारीहरूले पुष्टि गरेका छन्। पहिलो दिन रिहा गरिने बन्दीहरूमा रोमि गोनेन, डोरन स्टाइनब्रेचर, र एमिली दमारी छन्।  

युद्धविरामको ४२-दिनको सम्झौताले गाजा युद्ध अन्त्य गर्ने आधार बनाउन सक्ने अपेक्षा गरिएको छ। यो युद्धले मध्यपूर्वमा ठूलो राजनीतिक परिवर्तन ल्याएको छ।  

युद्धको पृष्ठभूमि  

७ अक्टोबर २०२३ मा हमासले इजरायलको दक्षिणी सहरमा आक्रमण गर्दै १,२०० भन्दा बढी मानिसको हत्या गरेको र करिब २५० जनालाई अपहरण गरेको थियो। अहिले तीमध्ये धेरैजसो रिहा भएका वा मारेका छन्। इजरायलले जवाफी आक्रमणमा गाजामा झन्डै ४७,००० प्यालेस्टिनीको हत्या गरेको छ, जसमा हजारौं महिला र बालबालिका छन्।  

 बन्दी रिहाइको सम्झौता  

युद्धविराम सम्झौतामा हमासले इजरायलका बाँकी बन्दीहरूको चरणबद्ध रिहाइ गर्ने र इजरायलले सयौं प्यालेस्टिनी बन्दीहरूलाई रिहा गर्ने प्रावधान छ। पहिलो चरणमा ३३ बन्दीहरूको रिहाइ गरिनेछ।  

गाजाको भविष्य  

युद्धविरामले गाजाको पुनर्निर्माण र स्थायित्वका लागि नयाँ योजना बनाउन सक्ने सम्भावना रहेको छ। तर, गाजाको भविष्य अझै अनिश्चित छ, किनभने यसको पुनर्निर्माणमा अर्बौं डलर र वर्षौं लाग्नेछ।  

मध्यपूर्वमा परिवर्तन  

यो युद्धले मध्यपूर्वको शक्ति सन्तुलनलाई पुनः परिभाषित गरेको छ। इजरायलले इरान समर्थित विद्रोही समूहहरूलाई कमजोर बनाउँदै ठूलो सैन्य क्षति पुर्‍याएको छ। तर, गाजामा भएको विनाश र नागरिकहरूको मृत्युसँगै इजरायलले अन्तर्राष्ट्रिय आलोचना र अलगावको सामना गर्नुपरेको छ।  

इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहूमाथि युद्ध अपराधको आरोपमा अन्तर्राष्ट्रिय फौजदारी अदालत (ICC) द्वारा पक्राउ पुर्जी जारी गरिएको छ। यसले इजरायलको अन्तर्राष्ट्रिय छवि कमजोर बनाएको छ।